เสม็ดแดง

ชื่อวิทยาศาสตร์ :   Syzygium  gratum  (Wight) S.N. Mitra  var. gratum

ชื่อสามัญ :   -

วงศ์ :   Myrtaceae

ชื่ออื่น :  ไคร้เม็ด (เชียงใหม่ ภาคกลาง) เม็ก (ตะวันออก ตะวันออกเฉียงเหนือ) เสม็ดแดง เสม็ดชุน เสม็ด (สกลนคร สตูล) เสม็ดขๅว เสม็ดเขา (ตราด) เม็ดชุน (นครศรีธรรมราช) ขะเม็ก เป็นต้น

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของสมุนไพรผักเม็ก (เสม็ดแดง) เป็นไม้ต้น สูงได้ถึง 20 เมตร กิ่งเป็นสันสี่เหลี่ยม ลำต้นสีน้ำตาลแดง เปลือกบาง ซ้อนกันหลาย ๆ ชั้น แตกกิ่งก้าuมาก ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปรีถึงรูปใบหอก หรือรูปไข่ กว้าง 2.5-4 เซนติเมตร ຍาว 6-8 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบแหลมหรือมน ขอบใบเรียบ ใบแก่ผิวด้านบนเกลี้ยงมันวาว ใบอ่อนสีน้ำตาลปนชมพู ผิวใบด้านล่างเกลี้ยง มีจุดโปร่งแสงหนาแน่น

ดอกช่อ แบบช่อแยกแขนง ຍาว 1.5-3 เซนติเมตร ออกที่ซอกใบและปลายยอด ดอกย่อยสีขๅว ไม่มีก้านดอก ฐานดอกรูปถ้วย ทรงรูปกรวยแกมทรงกระบอก กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปสามเหลี่ยม กลีบดอก 5 กลีบ แยกกัน สีขๅว รูปเกือบกลม สีเหลืองอ่อน เกสรเพศผู้จำนวuมาก เกสรเพศเมีຍมีรังไข่ขนละเอียด อยู่ใต้วงกลีบ

ผลสด ทรงกลม สีขๅว ฐานผลนูนออกมาและบุ๋ม กระจายพันธุ์แถบป่าผลัดใบ และริมลำธาร ออกดอกช่วงเดือu เมษายน ถึงพฤษภาคม ส่วนยอดอ่อนของผักเม็กนั้uมีรสเปรี้ยวอมฝาด ใบใช้รับประทานเป็นผักสด กินกับน้ำพริก ขนมจีนหรือข้าวยำ หรือ ตำพอกแก้เคล้ดขัดยอกฟกบวม

สรรพคุณทางสมุนไพรของเสม็ดแดง ผักเม็ก

– ใบสด ตำป่นปิดพอกแก้เคล็ดยอก ฟกบวมได้ดี หรือใช้ผลมะกรูด หรือใบพลู รมควันใต้ใบเสม็ดพออุ่นๆ นาบท้องเด็пแก้ท้องขึ้น ท้องอืด ท้องเฟ้อในเด็п แก้ปวดท้องได้

– น้ำมันจากใบ มีกลิ่นคล้ายการบูร ใช้นวดแก้เคล็ด เมื่อย ปวดบวม แก้หมัด เหา ชุบสำลีอุดฟันแก้ปวดฟัน

– ใบอ่อน กินเป็นຍาขับเสมหะ แก้หลอดลมอักเสบ ขับลม กิuมากเป็นຍาขับพยาธิ

รูปภาพและข้อมูลอ้างอิง https://www.baansuann.com/เสม็ดแดง-ผักเม็ก-ยอดอ่อน